Συντροφική κακοποίηση
Στις μέρες μας παρατηρείται μία αποδοχή της βίας ως τρόπου συμπεριφοράς η οποία σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες (ψυχοπαθολογικές αιτίες ή εξωτερικούς κοινωνικούς παράγοντες) οδηγεί στην εκδήλωση του φαινομένου.
Ο όρος «κακοποίηση» αναφέρεται «σε μία σειρά φυσικών, λεκτικών ή σεξουαλικών πράξεων που βιώνονται σαν επίπονες ή αποδιοργανωτικές και περιέχουν στοιχεία ελέγχου ή κατάχρηση εξουσίας από το άτομο που δημιουργεί τη βία». Σύμφωνα με διεθνείς εκτιμήσεις οι περισσότερες φυσικές επιθέσεις από ενήλικες συντρόφους προκαλούνται από τους άνδρες προς τις γυναίκες. Η συντροφική βία διακρίνεται από την τάση της να προκύπτει, πολλές φορές, πάνω σε μία μεγάλη χρονική περίοδο και μέσα σε ένα οικογενειακό χώρο που θεωρείται ασφαλής, το σπίτι.
Κάποιος, ο οποίος είναι σε ένα γάμο ή σχέση θέλει να κυριαρχήσει και να ελέγξει το άλλο άτομο. Πολλές φορές υπάρχει μία κακή συναισθηματική σχέση που είχε ο σύντροφος ως παιδί με τους γονείς του. Κάποιες φορές ο σύντροφος βιώνει υψηλό άγχος, κατάθλιψη, ένταση, αγανάκτηση, θυμό.
Τα αίτια της κακοποίηση μπορεί να είναι η κρίση του θεσμού της οικογένεια, οι σκηνές βίας που προβάλλονται από τα ΜΜΕ, ο ρατσισμός, η κρίση των αξιών και πολλές φορές τα οικονομικά συμφέροντα.
Κοινά χαρακτηριστικά που έχουν οι κακοποιημένες γυναίκες είναι η μικρή αυτοεκτίμηση και οι ενοχές. Ταυτόχρονα αρνούνται τον θυμό και τον τρόμο που νοιώθουν. Συχνά αντιμετωπίζουν το «σπίτι τους» με έναν τρόπο παραδοσιακό μένοντας στα προκαθορισμένα στερεότυπα του γυναικείου φύλου. Πιστεύουν ότι φταίνε και αυτές για τις βίαιες πράξεις των αντρών τους. Πολλές φορές χρησιμοποιούν το σεξ ως μέσο δια τη διατήρηση των σχέσεων τους. Πιστεύουν ότι κανείς δεν μπορεί να τις βοηθήσει με αποτέλεσμα να δέχονται την κακοποίηση και πολλές φορές τη δολοφονία. Όλα αυτά τους δημιουργούν έντονες αντιδράσεις λόγω άγχους και πολλές φορές έχουν ψυχοσωματικά προβλήματα.
Από την άλλη οι άντρες που κακοποιούν τις γυναίκες τους έχουν μικρή αυτοεκτίμηση, πολλές φορές ζηλεύουν παθολογικά και πιστεύουν στην παραδοσιακή υπεροχή των αντρών. Έχουν παρουσιαστεί πολλές περιπτώσεις με άνδρες που δείχνουν άλλον εαυτό στο κοινωνικό περιβάλλον και άλλον μέσα στο σπίτι τους. Πολλοί έχουν έντονες αντιδράσεις άγχους και προσπαθούν να τις αντιμετωπίσουν πίνοντας και δέρνοντας τις γυναίκες τους. Κάποιοι μεταφέρουν την ευθύνη των πράξεων τους σε άλλους ή δεν πιστεύουν ότι αυτή η βίαιη συμπεριφορά τους θα έχει αρνητικές επιπτώσεις. Αρκετοί χρησιμοποιούν το σεξ σαν μία πράξη βίας με σκοπό να αυξήσουν την αυτοεκτίμησή τους.
Οι συνέπειες της κακοποίησης σε ατομικό επίπεδο μπορεί να είναι σωματικές βλάβες, νευρολογικές ή ψυχικές διαταραχές, γυναικολογικά προβλήματα, σεξουαλικές δυσλειτουργίες, εξαρτήσεις (αλκοόλ, ναρκωτικά κλπ.). Μερικές φορές μπορεί να υπάρξει μείωση της επαγγελματικής απόδοσης με αποτέλεσμα την απώλεια εργασίας και την οικονομική εξάρτηση από τρίτους.
Σε κοινωνικό επίπεδο έχουμε την ανοχή στη βία και στην διαταραχή της λειτουργίας της οικογένειας. Υπάρχει και το ανάλογο κόστος στην οικονομία με επιβάρυνση του δημόσιου συστήματος υγείας και κόστος για την ενεργοποίηση των επίσημων φορέων κοινωνικού ελέγχου (αστυνομία, δικαστικό σώμα κλπ.).
Η σύμβαση της Κωνσταντινούπολης αποτελεί ένα ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, δίνοντας συστάσεις προς τα κράτη-μέλη που την υπέγραψαν για όλες τις μορφές βίας συμπεριλαμβανομένης και αυτής που γίνεται εντός της οικογένειας. Προβλέπει μία σειρά μέτρων για την πρόληψη της βίας, την προστασία των θυμάτων και τη δίωξη των δραστών.
Η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλλων (ΓΓΙΦ) είναι ο φορέας που λειτουργεί Συμβουλευτικά Κέντρα για τη βία κατά των γυναικών. Εκεί υπάρχει ειδικό επιστημονικό προσωπικό εξειδικευμένων συμβούλων (ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, νομικοί) και παρέχει ΔΩΡΕΑΝ υπηρεσίες πληροφόρησης για τις γυναίκες που απευθύνονται σε αυτά. Το δίκτυο περιλαμβάνει 19 ξενώνες φιλοξενίας (των γυναικών θυμάτων βίας και των παιδιών τους) καθώς και 40 συμβουλευτικά κέντρα.
Παράλληλα υπάρχει και η γραμμή SOS 15900 η οποία είναι 24ωρης λειτουργείας, όλο τον χρόνο, με αστική χρέωση. Προσφέρει υπηρεσίες τηλεφωνικής συμβουλευτικής και ενημέρωσης σε θύματα όλων των μορφών βίας λόγω φύλου.
Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να βρείτε το έντυπο για τη βία των γυναικών με πολλές πληροφορίες για την αντιμετώπιση της.
Είναι πολύ σημαντική η κοινωνική αλληλεγγύη και να μην μένουμε αμέτοχοι και απαθείς όταν αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχει βία σε μία οικογένεια. Μπορούμε να στηρίξουμε τα θύματα υποστηρικτικά, δίνοντάς τους ψυχολογική στήριξη και να ενθαρρύνουμε κάποιον/α που βρίσκεται σε ένα καθεστώς βίας να καταγγείλει το γεγονός και να κάνει τις απαραίτητες ενέργειες έτσι ώστε να δημιουργήσει μία ζωή χωρίς βία.
Η κακοποίηση από ενήλικες σε ενήλικές είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, καθώς και είναι ένα σημαντικό ζήτημα για την δημόσια υγεία. Αποτελεί προσβολή των ανθρώπινων δικαιωμάτων, ως ποινικό αδίκημα και παραβίαση του ελληνικού, ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου.
Προτεινόμενη Βιβλιογραφία
Μurray J.,(2002),Κι όμως… τον αγαπάω, Αθήνα, Θυμάρι
Ουόκερ Λ.,(1989),Η κακοποιημένη γυναίκα, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα
Δήμητρα Τσιάμη Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
|