Νυκταλγία (Noctalgia ή sky grief)
Η νυκταλγία αποτελεί ένα νέο όρο που εισάχθηκε από αστρονόμους για να ορίσει τη θλίψη από την απώλεια του νυχτερινού ουρανού. Τι σημαίνει αυτό;
Το πρόβλημα
Με την αύξηση του πληθυσμού της γης, αυξήθηκε ταυτόχρονα και ο τεχνητός φωτισμός σε όλη τη γη. Παλαιότερα οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν για φωτισμό τη φωτιά ή φορητά φανάρια. Στη σημερινή εποχή με την ύπαρξη του ηλεκτρισμού, η γη είναι καλυμμένη από τεράστιες ποσότητες φωτός, προκαλώντας στον πλανήτη ένα ακόμα είδος ρύπανσης, τη φωτορύπανση. Και ναι μεν ένα μέρος του φωτισμού αυτού είναι απαραίτητο για τη διατήρηση της ανθρώπινης δραστηριότητας αλλά και για την ασφάλεια, ένα μεγάλο μέρος του όμως πάει χαμένο και είναι υπερβολικό.
Το πρόβλημα επιδεινώνεται με την ύπαρξη των φώτων LED καθώς έχοντας ως δεδομένο ότι τα φώτα αυτά είναι οικονομικότερα, μένουν ανοιχτά όλη τη νύχτα. Επιπρόσθετα, η τεράστια ανάπτυξη των δορυφορικών επικοινωνιών, οδηγεί σε αντανάκλαση και διασκορπισμό του ηλιακού φωτός, προξενώντας αύξηση της συνολικής φωτεινότητας του ουρανού σε ολόκληρο τον πλανήτη. Ερευνητές εκτιμούν ότι ακόμα και στις περισσότερο απομονωμένες περιοχές, ο ουρανός έγινε 10% φωτεινότερος απ’ ότι ήταν μισό αιώνα πριν.
Τι προκαλεί
Οι επιπτώσεις του φαινομένου της νυκταλγίας εντοπίζονται κυρίως στη πολιτιστική κληρονομιά και στα ζώα. Πολιτισμοί σε όλο το κόσμο και καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας του ανθρώπου, χρησιμοποιούσαν τον ουρανό ως έναυσμα για τη φαντασία, για τέρατα και μύθους που ξεπηδούσαν από τους σχηματισμούς των αστεριών. Στην εποχή μας πρέπει να θεωρούμαστε τυχεροί αν βλέπουμε τα λαμπρότερα αστέρια, πόσο μάλλον τους σχηματισμούς. Κάποια είδη ζώων επίσης υποφέρουν. Ο καρδιακός τους ρυθμός διαταράσσεται κάνοντάς τα ευάλωτα σε αρπακτικά αλλά και το αντίθετο, επηρεάζοντας την ικανότητα τους να εντοπίσουν το θήραμα τους.
Γενικά κάτω από τον όρο νυκταλγία συνοψίζουμε τον συλλογικό πόνο, τη θλίψη που βιώνουμε καθώς συνεχίζουμε να χάνουμε τη πρόσβαση μας στον νυχτερινό ουρανό.
Τρόποι αντιμετώπισης
Η φωτορύπανση είναι αναστρέψιμη με τη βοήθεια της εκπαίδευσης και της θέλησης μας να δραστηριοποιηθούμε. Έχουν ξεκινήσει προσπάθειες για τη δημιουργία «αποθεμάτων σκοτεινού ουρανού», όπου οι τοπικές κοινωνίες δεσμεύονται να μην επιβαρύνουν περαιτέρω τη φωτορύπανση. Παρ’ όλα αυτά αυτό συμβαίνει συνήθως σε απομονωμένες και απρόσιτες περιοχές που σημαίνει ότι απαιτείται να γίνουν επιπλέον κινήσεις που να επικεντρωθούν στις ηγετικές ομάδες της κοινωνίας και των επιχειρήσεων και να στοχεύσουν στην εγκατάσταση φωτισμού φιλικού προς το σκοτάδι, για παράδειγμα συσκευές που απενεργοποιούνται αυτόματα ή άλλες που κατευθύνονται μόνο προς το έδαφος.
Σχετικά τέλος με την αντιμετώπιση της φωτορύπανσης από τους δορυφόρους, απαιτείται διεθνής συνεργασία. Όμως δεν είναι αδύνατο και ευελπιστούμε κάποια μέρα η νυκταλγία να είναι όρος του παρελθόντος.
The Mental Health Gate
Βιβλιογραφία
https://arxiv.org/ftp/arxiv/papers/2308/2308.14685.pdf
https://www.space.com/light-pollution-loss-dark-skies-noctalgia
https://earthsky.org/earth/noctalgia-sky-grief-loss-of-dark-skies-light-pollution/
Δημοσίευση σε:
katohika nea 9.02.24
enallaktiki drasi 13.02.24